دانش زراعت
5
10
2020
09
26
ارزیابی تأثیر کمبود آب بر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه دارویی زوفا
1
12
FA
قربانعلی
رسام
دانشگاه فردوسی مشهد-دانشکده کشاورزی شیروان
rassam@ferdowsi.um.ac.ir
علیرضا
دادخواه
دانشگاه فردوسی مشهد-دانشکده کشاورزی شیروان
dadkhah@ferdowsi.um.ac.ir
اصغر
خوشنود یزدی
دانشگاه فردوسی مشهد-دانشکده کشاورزی شیروان
khoshnood@ferdowsi.um.ac.ir
کمبود آب، عامل اصلی محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان در مناطق خشک و نیمهخشک محسوب میشود. زوفا (Hyssopus officinalis L.) از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان است که مصارف دارویی متعددی دارد. به منظور بررسی تأثیر کمبود آب بر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه دارویی زوفا، آزمایشی در سال 1391 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی شیروان در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. سطوح مختلف کمبود آب شامل شرایط 100 درصد ظرفیت زراعی (شاهد)، 75 درصد ظرفیت زراعی (تنش ملایم)، 50 درصد ظرفیت زراعی (تنش متوسط) و 25 درصد ظرفیت زراعی (تنش شدید) بود. نتایج نشان داد که تشدید کمبود آب (سطح تنش متوسط و شدید) سبب کاهش ارتفاع بوته، وزن برگ، وزن ساقه و اندام هوایی، وزن و حجم ریشه شد. با این وجود نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی با افزایش سطوح کمبود آب افزایش پیدا کرد. با اعمال کمبود آب، افزایش در میزان نشت الکترولیتها و کاهش در محتوی آب نسبی برگ مشاهده گردید.تنش ملایم کمبود آب با افزایش در غلظت کلروفیل a، b و کل همراه شد ولی تشدید کمبود آب غلظت این رنگیزهها را در مقایسه با شاهد کاهش داد. مکانیزمهای تحمل به خشکی شامل افزایش قندهای محلول، افزایش غلظت کاروتنوئیدها و آنتوسیانینها با افزایش کمبود آب در گیاهان تحت تنش مشاهده گردید. بهطور کلی نتایج آزمایش بیانگر تحمل نسبی زوفا در مواجهه با تنش ملایم کمبود آب بود.
آنتوسیانین,کمبود آب,کلروفیل,زوفا,صفات مورفولوژیک,قندهای محلول
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1309.html
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1309_062269c336ece6c2f5ac1d7d52714917.pdf
دانش زراعت
5
10
2020
09
26
مقایسه صفات کمی و کیفی گونه های مختلف ماشک علوفه ای در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی
13
26
FA
نورالله
زیدی طولابی
دانشگاه لرستان- دانشکده کشاورزی
zeiditoolbi@yahoo.com
به منظور بررسی صفات کمی و کیفی گونههای مختلف ماشک علوفهای در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، آزمایش در سال زراعی 88-87 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار بر روی 3 گونه ماشک علوفهای با 3 تراکم بذری صورت گرفت. بیشترین و کمترین عملکرد علوفهی تر از شرایط آبیاری تکمیلی (14930و 5729 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب از ماشک برگپهن و کرکدار در تراکم 100 بوته در متر مربع حاصل گردید. بیشترین و کمترین عملکرد علوفهی خشک از شرایط دیم (4027 و 1260 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب از ماشک برگپهن و کرکدار در تراکم 150 بوته حاصل شد. بیشترین درصد پروتئین (62/22%) از ماشک کرکدار در تراکم 200 بوته از شرایط دیم، همچنین کمترین آن (53/17%) به ماشک معمولی در تراکم100 بوته از شرایط دیم تعلق داشت. بیشترین عملکرد پروتئین (9/817 کیلوگرم در هکتار) از ماشک برگپهن در تراکم 150 بوته در شرایط آبیاری تکمیلی، همچنین کمترین آن (1/267 کیلوگرم در هکتار) از ماشک کرکدار در تراکم 100 بوته از شرایط دیم مشاهده شد. بیشترین درصد NDF(73/34%) از ماشک معمولی در تراکم150 بوته در شرایط دیم، همچنین کمترین آن (42/26%) از ماشک برگپهن در تراکم 200 بوته از شرایط آبیاری تکمیلی بدست آمد. بیشترین عملکرد NDF (1172 کیلوگرم در هکتار) از ماشک برگپهن در تراکم 150 بوته در شرایط دیم، همچنین کمترین آن (2/361 کیلوگرم در هکتار) از ماشک کرکدار در تراکم 150 بوته در شرایط آبیاری تکمیلی مشاهده شد. نتایج نشان داد که تراکم و گونه سهم مهمی بر درصد پروتئین گونههای مختلف داشتند. با افزایش درصد پروتئین خام در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، میزان NDF کاهش یافت.
ماشک علوفه ای,عملکرد,پروتتئین خام,دیم و آبیاری تکمیلی
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1310.html
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1310_59236240e6aef6af477e983cdeb72bac.pdf
دانش زراعت
5
10
2020
09
26
تأثیر کود آلی فسفره و کم آبیاری بر عملکرد ارقام ارزن علوفه ای
27
38
FA
علی
رهبری
دانشگاه آزاد دامغان
ali.rahbari62@gmail.com
جعفر
مسعود سینکی
دانشگاه آزاد دامغان
jmsinaki2020@gmail.com
مهرناز
زارعی
دانشگاه آزاد دامغان
mehrnaz.zareyi@yahoo.com
به منظور بررسی اثر کود آلی فسفره و کم آبیاری بر عملکرد ارزن آزمایشی در سال 1389 اجرا گردید. این آزمایش به صورت طرح کرت های دوبار خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار بود که عامل اصلی دو رقم ارزن علوفهای (باستان ـ پیشاهنگ)، عامل فرعی سه سطح کم آبیاری (شرایط بدون تنش، قطع آب در مرحله BBCH 55 و قطع آب در مرحله BBCH 65) و عامل فرعی فرعی سه سطح کود سوپر فسفات ترپیل پیش از کاشت (بدون مصرف کود سوپر فسفات ترپیل، کود سوپر فسفات ترپیل به میزان 100 کیلوگرم در هکتار و سوپر فسفات ترپیل به میزان 200 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج بدست آمده نشان داد که میزان کربوهیدرات و سدیم در اندام هوایی ارزن تحت تأثیر رقم و کم آبیاری به ترتیب در سطح احتمال 1 و 5 در صد معنیدار بود. همچنین درصد وزن خشک گیاه تحت تاثیر رقم و قطع آبیاری به ترتیب در سطح احتمال 1 معنیدار شد. وزن خشک گیاه تحت تاثیر کود دهی سوپر فسفات تریپل در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنیداری داشت. به طور کلی بیشترین میزان کربوهیدرات، درصد وزن خشک گیاه و میزان سدیم در رقم باستان به ترتیب (71/23 درصد، 79/57 درصد و PPM 75/4) و در مرحله تنش BBCH55 به ترتیب برابر (69/22 درصد، 58/62 درصد و PPM 58/4) نسبت به رقم پیشاهنگ و سایر تیمارهای تنش مشاهده شد. بیشترین میزان فیبر خام تحت قطع آبیاری در مرحلهی BBCH 65 برابر با 87/25 درصد بود در صورتی که بیشترین میزان خاکستر در اندام هوایی در شرایط بدون تنش مشاهده شد و بیشترین میزان پروتئین خام در رقم پیشاهنگ برابر با 9/13 درصد مشاهده گردید. همچنین بیشترین میزان وزن خشک گیاه تحت کوددهی سوپر فسفات تریپل به میزان 200 کیلو گرم در هکتار برابر با 24/397 گرم نسبت به سایر تیمارهای کوددهی بود.
ارزن,سوپر فسفات تریپل,کم آبیاری,BBCH,سدیم
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1311.html
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1311_a09b14c485aea006724afce6476a0966.pdf
دانش زراعت
5
10
2020
09
26
مطالعه اثر کنترل علفهای هرز و تراکم بوته بر عملکرد و صفات ارقام سورگوم Sorghum bicolor (L.) Moench
39
52
FA
معصومه
عربی
masoomearabi@yahoo.com
مهری
صفاری
mehri_saffari@yahoo.com
به منظور بررسی اثرات وجین علفهای هرز و تراکم بوته بر عملکرد دو رقم سورگوم، آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان به صورت فاکتوریل اسپلیت در زمان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل وجین علفهای هرز در 4 سطح (3 بار وجین در مراحل3 ، 5 و 7 هفته پس از سبز شدن و 2 بار وجین در مر احل3 و 5 هفته پس از سبز شدن ، عدم وجین تا آخر مرحله رشد و وجین علفهای هرز هر هفته در تمام دوره رشد سورگوم)، تراکم در سه سطح (20، 25 و30 بوته در متر مربع) و ارقام مورد نظر اسپیدفید و پگاه بود. صفات اندازهگیری شده به طور معنیداری تحت تاثیر علف هرز قرار گرفتند. کمترین عملکرد علوفه سورگوم در تیمار شاهد (عدم کنترل علف هرز) مشاهده شد. افزایش تراکم کاشت باعث افزایش ارتفاع ساقه گردید، اما قطر ساقه را کاهش داد. بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک و نسبت برگ به ساقه در تراکم 30 بوته در مترمربع به دست آمد. در بین ارقام، اسپیدفید توانست بالاترین عملکرد علوفه خشک را با میانگین 53/6 تن در هکتار به خود اختصاص دهد و نسبت به پگاه دارای برتری بود. افزایش تراکم گیاهی علاوه بر افزایش عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه زراعی باعث کاهش وزن خشک علفهای هرز و افزایش توان رقابتی گیاه زراعی شد.
سورگوم علوفه ای,تراکم کشت,علف هرز,عملکرد
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1312.html
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1312_70fd310fa1a3a622e2e6e53fe918d3d9.pdf
دانش زراعت
5
10
2020
09
26
تاثیر منابع و مقادیر مختلف کود سیلیس بر رشد، عملکرد و میزان آلودگی به کرم ساقه خوار در رقم طارمهاشمی و لاین 843 در گیاه برنج
53
64
FA
یاسر
غلامی
دانشگاه صنعتی شاهرود
yasser.glm50@gmail.com
علی
درخشان شادمهری
دانشگاه صنعتی شاهرود
احمد
غلامی
دانشگاه صنعتی شاهرود
الهیار
فلاح
مرکز تحقیقات برنج کشور
afallah1@yahoo.com
منوچهر
قلی پور
دانشگاه صنعتی شاهرود
سیلیس به عنوان یک عنصر ضروری برای گیاهان زراعی و یک منبع غذایی مهمی برای رشد برنج به شمار میرود که در صورت عدم جایگزینی کافی این عنصر، گیاه با کمبود سیلیس مواجه شده، باعث بروز اختلال تغذیهای جدی در گیاه و عدم ثبات در پایداری مقاومت به آفات میگردد. در این راستا پژوهشی به منظور بررسی اثر سیلیس بر رشد، عملکرد و تحمل به کرم ساقهخوار در رقم طارمهاشمی و لاین843 گیاه برنج انجام شد. این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور در آمل در سال 1390 به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد آزمایش، شامل رقم، در دو نوع لاین-843 (V1) و رقم طارمهاشمی (V2)، منابع سیلیس در دو نوع 73%SiO2 (S1) و بقایای معدن سیلیس سوادکوه22% (S2) و مقدار مصرف سیلیس شامل سه سطح صفر (D1)، 250 (D2) و 500 (D3) کیلوگرم سیلیس خالص در هکتار بودند. نتایج این آزمایش نشان داد که لاین843 در تمامی صفات به جز وزن هزاردانه و تحمل به کرم ساقهخوار به طور معنیداری نسبت به طارمهاشمی برتری داشت ولی بین دو منبع کود سیلیس اختلاف معنیداری مشاهده نشد. نتایج مربوط به مقدار مصرف کود سیلیس نشان داد، تیمار 250 کیلوگرم در هکتار، بهترین تیمار مصرفی کود سیلیس در مزرعه بود. مصرف این کود باعث افزایش معنیدار سیلیس ساقه، سیلیس برگ، تعداد پنجه، سطح برگ پرچم، وزن خشک برگ، وزن هزاردانه و عملکرد دانه و همچنین سبب کاهش معنیدار زاویه برگ دوم با ساقه و درصد آلودگی به کرم ساقهخوار شد.
سیلیس,برنج,عملکرد,کرم ساقه خوار
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1313.html
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1313_eadda30f933a89df7c3121935ba35f51.pdf
دانش زراعت
5
10
2020
09
26
برازش مدل الگوی رشد طبق آفتابگردان ارقام لاکومکا و پروگرس در شرایط دیم
65
76
FA
عاطفه
صبوری
دانشگاه گیلان
atefeh_sabouri@yahoo.com
وحیده
علیپور استخری
دانشگاه گیلان
7@yahoo.com
با توجه به اهمیت آفتابگردان به عنوان یکی از مهمترین گیاهان در تولید روغن های خوراکی، پژوهش حاضر به منظور تعیین بهترین تابع رگرسیونی که بتواند رشد قطر طبق نسبت به زمان را کمی نماید طراحی گردید. در پژوهش حاضر به منظور برازش بهترین مدل رگرسیونی توجیه کننده الگوی رشد قطر طبق آفتابگردان ارقام لاکومکا و پروگرس نسبت به زمان، آزمایشی در منطقه جغرافیایی روستای استخرسر واقع در 60 کیلومتری شهرستان املش در شرایط دیم انجام گردید. ابتدا قطر طبق از ابتدای رشد آن تا رسیدگی فیزیولوژیک و برداشت ثبت شد، سپس از مدلهای مختلف رگرسیونی غیر خطی از جمله نمایی، توانی، لگاریتمی، لجستیک، شنات و گومپرتز استفاده گردید. سپس به منظور شناسایی کارامدترین مدل از پارامترهای مختلف ارزیابی برازش مدل استفاده شد. نتایج نشان داد، مدل شنات و لجستیک بترتیب بهترین مدلها در توجیه تغییرات قطر طبق رقم لاکومکا و پروگرس در طی زمان بودند. مدل شنات با بالاترین ضریب تبیین تصحیح شده (بالای 98/0) و کمترین جذر میانگین مربعات خطا، برترین مدل در تشریح الگوی رشد قطر طبق نسبت به زمان شناسایی شدند. انتظار میرود بتوان از این مدلها برای پیش بینی قطر طبق رقم لاکومکا و پروگرس با دقت بسیار بالا استفاده نمود.
برازش مدل,پیش بینی عملکرد,رگرسیون غیرخطی
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1314.html
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1314_bf9326928457b7b06a77240e2070e851.pdf
دانش زراعت
5
10
2020
09
26
ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه بندی لاینهای خویش آمیخته نوترکیب آفتابگردان با استفاده از صفات زراعی- ریخت شناسی
77
87
FA
نادر
عیوض نژاد حافظ
دانشگاه ارومیه
رضا
درویش زاده
دانشگاه ارومیه
ایرج
برنوسی
دانشگاه ارومیه
محمد
مقدم
دانشگاه تبریز
جلال
جلیلیان
دانشگاه ارومیه
j.jalilian@urmia.ac.ir
حمید
حاتمی ملکی
دانشگاه مراغه
هاشم
هادی
دانشگاه ارومیه
hhadi52@gmail.com
مهدی
رحیمی
هنرستان کشاورزی
ارزیابی تنوع ژنتیکی مواد اصلاحی گام اول برنامههای بهنژادی بوده و بهبود محصولات زراعی و باغی به در دسترس بودن ژرم پلاسمهای متنوع و بهره وری کارآمد از آنها بستگی دارد. در این تحقیق به منظور دستیابی به میزان و الگوی تنوعات ژنتیکی در جمعیت لاینهای خویش آمیخته نوترکیب آفتابگردان، 70 لاین حاصل از تلاقی PAC2RHA266 به همراه والدین در قالب طرح لاتیس مستطیل 9×8 با دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. بعد از گلدهی صفات مختلفی از قبیل تعداد برگ، طول برگ، طول دمبرگ، ارتفاع گیاه، عرض برگ، قطر ساقه، قطر طبق، عملکرد تک بوته اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که اختلاف آماری معنیدار بین لاینهای مورد مطالعه از نظر تمامی صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1٪ وجود دارد. در بین صفات مورد بررسی بیشترین ضریب تغییرات مربوط به عملکرد تک بوته (42/23) و کمترین آن مربوط به طول ساقه (45/2) بود. وراثت پذیری عمومی صفات از 989/0 برای طول دمبرگ تا 521/0 برای عملکرد تک بوته متغییر بود. بیشترین ضریب همبستگی بین صفات طول و عرض برگ (**923/0) مشاهده شد. تجزیه خوشه ای به روش Ward، لاینهای مورد بررسی را در شش گروه طبقه بندی نمود.
آفتابگردان روغنی,تجزیه خوشه ای,صفات مورفولوژیک,لاتیس مستطیل,همبستگی فنوتیپی
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1315.html
https://jdas.shahed.ac.ir/article_1315_9b91e71b8576baca72cb2cc08c56fe71.pdf