ارزیابی شاخص‌های مورفو- فیزیولوژیک مؤثر بر عملکرد ارقام گندم بهاره با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین

2 گروه زراعت دانشکاه کشاورزی، دانشگاه شاهد

3 گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد

چکیده

به منظور بررسی روند رشد و شناخت صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مؤثر بر عملکرد ارقام گندم بهاره از طریق روش‌های آماری چند متغیره، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 87-86 در مرکز تحقیقات کشاورزی مشکین شهر واقع در استان اردبیل اجرا گردید. در این آزمایش ده رقم گندم بهاره از نظر روند رشد و صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مورد مقایسه قرار گرفتند. برای مطالعه روند رشد گندم، نمونه‌گیری‌ها در شش مرحله با فاصله ده روز رشد انجام گرفت، اولین مرحله نمونه‌گیری مرحله شروع رشد ساقه بوده و با فاصله ده روز، نمونه‌گیری‌های بعدی صورت گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که ارقام مختلف از لحاظ ارتفاع، تعداد روز تا گلدهی، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، سرعت رشد محصول (CGR) و ماده خشک کل (TDM) دارای دامنه تغییرات بالائی بودند. در بین ارقام گندم از 19 صفت مورد مطالعه در 17 صفت تنوع معنی‌داری مشاهده گردید. نتایج همبستگی نشان داد که شاخص سطح برگ(LAI) با عملکرد دانه، تعداد روز تا گلدهی، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه، CGR و TDM رابطه معنی‌دار مثبت و همبستگی بین LAI با طول ریشک و طول سنبله و شاخص برداشت (HI)‌معنی‌دار و منفی است. همچنین مشخص شد که ارقام هامون، شیراز و نیک‌نژاد از لحاظ عملکرد دانه و اجزای عملکرد از ارقام دیگر برتر می‌باشند.

کلیدواژه‌ها