ارزیابی تحمل به شوری ژنوتیپ‌های یولاف در مراحل گیاهچه‌ای و زایشی
نویسندگان
گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
چکیده
به منظور ارزیابی تحمل به شوری ژنوتیپ‌های یولاف (Avena sativa L.) در مراحل گیاهچه‌ای و زایشی، آزمایشی با 3 تکرار در شرایط گلخانه )در قالب طرح کاملاً تصادفی) و در مزرعه پ‍‍ژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان واقع در لورک نجف آباد (بدون تنش شوری ds.m-14 EC= ) و همچنین در مزرعه پ‍‍ژوهشی شریف آباد اردکان یزد (شوری ds.m-110 EC= ) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به اجرا در آمد. در مرحله گیاهچه‌ای غلظت سدیم، پتاسیم و نسبت آن‌ها و در شرایط مزرعه‌ای صفات، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، طول خوشه، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس در مرحله گیاهچه‌ای اختلاف معنی‌دار بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ تحمل به شوری نشان داد، ولی از لحاظ میزان سدیم، پتاسیم و نسبت سدیم به پتاسیم اختلاف معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها مشاهده نگردید، که بیانگر وجود سایر مکانیسم‌های دخیل در کنترل تحمل به شوری در این ژنوتیپ ها می‌باشد. نتایج تجزیه واریانس مرکب، اختلاف آماری معنی‌دار بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ تمام صفات مورد مطالعه نشان داد. همچنین اثر متقابل ژنوتیپ در محیط نیز یرای تمام صفات معنی‌دار بود. ارزیابی‌های مزرعه‌ای و گلخانه‌ای روی ژنوتیپ‌های مختلف یولاف، همبستگی معنی‌داری بین مرحله گیاهچه‌ای و زایشی نشان نداد، که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی از لحاظ تحمل بین گیاهان بالغ و گیاهان در مرحله گیاهچه‌ای و همچنین مکانیسم‌های متفاوت تحمل در دو مرحله رشدی می باشد. بر اساس نتایج، لاین‌های 28، 32، 80 و 84 به عنوان پر محصول‌ترین ژنوتیپ‌ها بودند که با توجه به معنی‌دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ در محیط، می‌توان برای اصفهان لاین‌های 80 و 84 و برای یزد لاین 17 را معرفی نمود.
کلیدواژه‌ها
)